Dossier
Familiekudde
Binnen de biologische melkveehouderij bestaat steeds meer behoefte aan een houderijsysteem dat de natuurlijke leefomgeving van de koe beter benadert.

Het dier centraal stellen dat is wat de biologische sector wil, terwijl in de gangbare melkveehouderij techniek en management vaak leidend zijn. De familiekudde is een innovatief concept dat bijdraagt aan een duurzame (biologische) melkveehouderij. Het streeft naar een zo natuurlijk mogelijke leefomgeving voor alle aanwezige dieren. Hierbij gaat het om stabiele kuddes, kalveren bij de koe en het niet onthoornen. Het dier krijgt de ruimte en mogelijkheid om haar natuurlijke gedrag te vertonen. Niet de productie, maar het zo natuurlijk mogelijk produceren is het doel. Ook wordt er rekening gehouden met bedrijfseconomische randvoorwaarden, milieu, diergezondheid en bedrijfsmanagement. De vraag is hoe de melkveehouderij eruit ziet, als je uitgaat van de koe. Op basis van de behoeften van alle dieren in de kudde is het familiekuddeconcept uitgewerkt tot drie concrete houderijsystemen.
Item titel
Doordat er per dier meer ruimte in de stal beschikbaar is, kan dat leiden tot een verhoging van de milieubelasting. Daar tegenover staat dat de gemiddelde levensduur van de melkkoe door gezondheidsbevordering toeneemt.
Economie
Ook is er gekeken naar enkele belangrijke economische verschillen tussen gangbaar, biologisch en Familiekudde. Zie tabel.

De Familiekudde is een totaal nieuw concept, dat vraagt om regelmatige uitwisseling tussen veehouders. Het proces van doorontwikkelen en meten van de resultaten op gebied van economie, productie, milieu, gezondheid en welzijn vindt continu doorgang.
Kernpublicaties
- Webboek Familiekudde (website Familiekuddes)
- Familiekudde - natuurlijk houderijsysteem voor melkvee (bioKennis bericht)
- Familiekudde - Melkveehouderijontwerpen vanuit de behoeften van de koe en de maatschappij (brochure Wageningen UR)
- ‘Het liefst een ronde stal voor de familiekudde’ (artikel V-focus)
- Familiekudde State of the Art (rapport Wageningen UR)
- Familiekudde: koevriendelijker veehouderijsysteem - Revolutionair systeem nog niet praktijkrijp (artikel Melkveebedrijf)
- Kracht voor Koeien (folder Wageningen UR)
- Familiekudde verhoogt welzijn van koeien (artikel Syscope)
- Familiekudde (website Verantwoorde Veehouderij)
Lopende projecten
Verwante publicaties
- Familiekuddes - zoals de koe het zou willen (YouTube video)
- Cor den Hartog houdt kalf bij de koe (YouTube video)
- Anita Jongman streeft naar ultieme familiekudde (YouTube video)
- Familiekuddes: Ingrid Dixhoorn over de voordelen (YouTube video)
- Cynthia Verwer over kalf bij de koe (YouTube video)
- Familiekuddes: Paul Galama over stalontwerpen (YouTube video)
- Familiekuddes: Gidi Smolders over diergezondheid (YouTube video)
- Judith Poelarends over de jong volwassen kudde (YouTube video)
- Economische aspecten van de vrijloopstal - Kosten en baten in vergelijking met een ligboxenstal (rapport Wageningen UR)
Trefwoorden: familiekudde, familiestal
- Contactinformatie: Paul Galama, Wageningen UR