Beheersing van fusarium in zomertarwe

Besmet zaaizaad is er vooral na een ‘fusariumjaar’. De schimmels infecteren bij vochtig weer de bloeiende aar en vermeerderen zich in de korrels tijdens de afrijping. De ziekte is vooral zichtbaar aan de karakteristieke roze pakjes in de aren, maar ook aan bleke aren in het veld als de meeste omringde aren nog groen zijn. De opbrengst valt lager uit door lichtere en wat verschrompelde zaden. Ook de bakkwaliteit is minder. Infectie tijdens de bloei komt vooral van onverteerde tarwe- en maïsgewasresten, waarop de schimmel kan overleven. Resistentere rassen kunnen de mate van aantasting beperken. Maar ook kunnen er ogenschijnlijk rasverschillen ontstaan, doordat de ene cultivar op een ander tijdstip bloeit dan de andere en daardoor net het natte weer misloopt.

Gemiddeld genomen komt eens in de twee jaar een fusariumjaar voor. Omdat er daarna vrijwel geen fusariumvrij biologisch zaaizaad verkrijgbaar is, mogen biologische partijen met een besmettingsgraad tot ongeveer 20 procent nog worden gecertificeerd en op de markt komen. In de gangbare teelt wordt zaaizaad standaard ontsmet met een chemisch middel. Vooral in Nederland wordt fusariumziekte door verschillende schimmels veroorzaakt.

Hoe ruimer de vruchtwisseling, hoe kleiner de kans dat schimmels kunnen overleven op gewasresten die op het veld achterblijven. Wat dat betreft is een 1:6 rotatie dus gunstiger dan een 1:4 rotatie. Bij een 1:6 rotatie is de kans dat de schimmel overleeft heel klein. Infectie van buiten het perceel is voor fusarium vrijwel onmogelijk. Sporen verplaatsen zich maar zo’n 10 meter.

Een belangrijke manier om fusarium te beheersen is rassenkeuze. De rasverschillen zijn behoorlijk groot. De meest resistente zomertarwerassen zijn Thasos, Minaret Lavett en Pasteur.

Met een warmwater- of stoombehandeling is fusarium in zaaizaad bijna geheel of volledig te verwijderen. Dit kan de teler een flinke besparing in de hoeveelheid zaaizaad opleveren.